Rozszczep kręgosłupa i przepukliny mózgowo-rdzeniowe to jedne z częściej występujących wad wrodzonych układu nerwowego. Powodują częściowe lub całkowite niedowłady kończyn, zaburzenia czynności zwieraczy, zaburzenia czucia, przykurcze kończyn dolnych.

Wady rozwojowe układu nerwowego powstają między 3 a 4 tygodniem rozwoju zarodkowego i należą, po wadach serca, do najczęściej występujących zaburzeń rozwojowych noworodka. Ocenia się, że w Polsce występują w przypadku 2 na 1000 urodzeń.

Co to jest kwas foliowy?

W latach siedemdziesiątych naszego stulecia zwrócono uwagę na udział kwasu foliowego w kształtowaniu predyspozycji do wystąpienia wad układu nerwowego. Kwas foliowy to witamina z grupy B. Jest on niezbędny do prawidłowego tworzenia się komórek nerwowych zarodka. Organizm człowieka nie syntetyzuje kwasu foliowego, lecz uzyskuje go z folianów zawartych w pożywieniu.

Co mogę zrobić, by zmniejszyć ryzyko wystąpienia wad wrodzonych u mojego dziecka?

Jeśli planujesz ciążę lub jesteś w ciąży, upewnij się, że zjadasz codziennie produkty bogate w kwas foliowy. Kwas foliowy jest skuteczny w zapobieganiu wadom układu nerwowego tylko wtedy, gdy przyjmowany jest codziennie w okresie poprzedzającym ciążę i w pierwszych 12 tygodniach ciąży.

Produkty zawierające kwas foliowy i foliany są ogólnie dostępne i powinny znajdować się w dobrze zbilansowanej diecie każdego człowieka. Należą do nich:

·     owoce: banany, pomarańcze, grejpfruty,

·     drożdże i pieczywo (niekiedy celowo wzbogaca się mąkę, pieczywo, płatki zbożowe w kwas foliowy),

·     zboża i kasze,

·     większość roślin strączkowych: soczewica, soja, groch, fasola,

·     mleko i jego przetwory.

Zapoznaj się z poniższą tabelą, w której przedstawiono zawartość kwasu foliowego w różnych produktach spożywczych.

Zawartość kwasu foliowego (w mg) w porcji produktu żywnościowego

Staraj się zjadać codziennie 5 lub więcej tych produktów. Jeśli trzeba je ugotować, gotuj je krótko, bowiem zbyt długie działanie wysokiej temperatury niszczy kwas foliowy i inne witaminy.

Jeśli planujesz ciążę...

Aby mieć pewność, że Twoja dieta zawiera wystarczającą ilość kwasu foliowego, powinnaś dodatkowo przyjmować 0,4 mg kwasu foliowego w okresie poprzedzającym ciążę (ok. 4 tygodni) i w pierwszych 12 tygodniach ciąży. Porozmawiaj o tym z Twoim lekarzem – zaproponuje Ci odpowiednie tabletki.

Jeśli urodziłaś już dziecko z wadą układu nerwowego, a planujesz następną ciążę – porozmawiaj o tym z lekarzem. Należysz do grupy kobiet, które powinny przyjmować znacznie więcej kwasu foliowego przed ciążą i w pierwszych 12 tygodniach jej trwania.

Podsumujmy

Prawdą jest, że mechanizm ochronnego działania kwasu foliowego nie jest jeszcze w pełni poznany, ale Ty wiesz już jak zapobiegać rozwojowi wad wrodzonych układu nerwowego. Jeśli będziesz stosować się do przedstawionych zaleceń, skutecznie zmniejszysz ryzyko wystąpienia chorób wrodzonych Twojego dziecka.