Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego
w Oświęcimiu

Co to jest astma?

Astma to przewlekłe, długotrwałe zaburzenia oddychania, niekiedy trwające całe życie. W Polsce cierpi na tę chorobę ok. 1,8 miliona.

Objawy astmy, to:

·       napadowo występujące uczucie braku powietrza (duszność),

·       napadowy kaszel,

·       świszczący oddech,

·       uczucie ciężaru w klatce piersiowej,

·       duszność po wysiłku fizycznym.

Objawy te spowodowane są skurczem (zwężeniem) oskrzeli, tj. przewodów doprowadzających powietrze do płuc, oraz zapaleniem błony śluzowej wyścielającej te przewody. Zwężenie i zapalenie utrudniają przepływ powietrza przez drogi oddechowe.

Czy astma może być groźna?

Tak. Astma nieleczona jest groźną chorobą! Jeśli nie jest właściwie leczona, może stwarzać zagrożenie dla życia. Jednak dzięki odpowiedniemu postępowaniu pacjenci z astma mogą prowadzić normalny tryb życia.

Kto może zachorować na astmę?

Ludzie w różnym wieku, różnych ras, o różnym statusie ekonomicznym. Liczba chorych na astmę wzrasta. Większość dzieci z astmą będzie chorować przez całe życie. Choć wydaje się, że część ludzi „wyrasta” z choroby, to jednak objawy mogą powrócić po wielu latach.

Co wywołuje napad astmy?

Napady wywoływane są przez alergeny (tzn. zewnętrzne czynniki uczulające organizm i wywołujące skurcz oskrzeli) oraz inne czynniki drażniące drogi oddechowe.

Oto najczęstsze czynniki wywołujące astmę:

·       alergeny pomieszczeń mieszkalnych:

– kurz,

– sierść zwierząt domowych, ich złuszczony naskórek i odchody,

– pióra kacze i gęsie;

·       alergeny środowiska zewnętrznego:

– pyłki traw, drzew, chwastów,

– pleśnie;

·       substancje chemiczne uczulające w miejscu pracy i w domu:

– opary farb, rozpuszczalników,

– kosmetyki, detergenty,

– dym tytoniowy;

·       leki i dodatki do żywności:

– kwas acetylosalicylowy,

– glutaminian sodu (dodatek do potraw chińskich).

Napady mogą być również sprowokowane przez:

·       zimne powietrze,

·       wysiłek fizyczny,

·       infekcje wirusowe (przeziębienie),

·       zanieczyszczenie powietrza,

·       silne emocje.

Jak rozpoznawać nadchodzący napad astmy?

Gdy alergen lub czynnik drażniący zaatakuje Twoje drogi oddechowe, wywołując napad astmy, będziesz czuł narastające objawy: ciężar w klatce piersiowej, krótki oddech, kaszel i sapanie oraz czasami uczucie wypełnienia klatki piersiowej. Innymi objawami, na które należy zwracać uwagę, są: potrzeba użycia większej ilości leków, by zlikwidować dolegliwości, objawy nocne, ograniczenie codziennej aktywności życiowej. Jeżeli mierzysz przepływ szczytowy (PEF) aparatem Wrighta, zwróć uwagę na odchylenia w swoich codziennych pomiarach.

Napad astmy może być łagodny lub silny. Może narastać powoli lub gwałtownie. Silne objawy są zwiastunem groźnego napadu – wymagają szybkiej pomocy medycznej. Ważne jest, by nie czekać zbył długo z wezwaniem pomocy medycznej, ponieważ ciężki napad może stanowić zagrożenie dla życia. Czasami wydaje się, że łagodny atak minął, a on powraca kilka godzin później i może być znacznie cięższy. Powoduje, że Twoje drogi oddechowe stają się bardziej wrażliwe na czynniki drażniące – ta nadwrażliwość może trwać kilka dni lub tygodni.

Czy można zapobiegać napadom astmy?

Tak. Aby właściwie dbać o siebie musisz regularnie odwiedzać lekarza. Pacjenci z astmą i ich rodziny mogą nauczyć się, jak kontrolować chorobę. Pomoże Ci w tym lekarz. Oto kilka rad, jak uniknąć problemów:

·       Zmniejsz ilość alergenów w domu. Sypialnia powinna być szczególnie dokładnie sprzątana co tydzień, bowiem w niej spędzasz wiele godzin w czasie snu. Usuń z sypialni zbędne przedmioty gromadzące kurz. Połóż nieprzepuszczające kurzu pokrowce na materace i poduszki. Pierz pościel co tydzień w gorącej wodzie – pozwala to zniszczyć wiele roztoczy żyjących w pościeli. Stosuj oczyszczacze powietrza i środki chemiczne eliminujące roztocze kurzu (są dostępne w sklepach).

·       Poproś kogoś, by odkurzył dywany w Twoim domu raz lub dwa razy w tygodniu. Nie powinieneś wchodzić do pokoju przez kilka godzin po sprzątaniu. Jeśli to możliwe, w ogóle usuń z domu dywany – podłogi łatwiej wówczas utrzymać w czystości.

·       Jeśli jesteś uczulony na sierść zwierząt, nie trzymaj ich w domu! Jeśli koniecznie chcesz je mieć, nie pozwól im wchodzić do sypialni.

·       Usuń poduszki z pierzem, zastąp je innymi. Usuń przedmioty wykonane ze skóry i sierści zwierząt (czapki, kołnierze, rękawice). Często myj zwierzęta. Stosuj oczyszczacze powietrza.

·       Unikaj kontaktu z alergenami w okresie pylenia roślin. Zamykaj okna. Nie podróżuj przy otwartym oknie. Po przyjściu do domu umyj twarz i włosy, zmień ubranie.

·       Unikaj oparów i substancji, które mogą podrażnić drogi oddechowe – szczególnie dymu papierosów i cygar.

·       Nie używaj domowych środków czystości, które mogą powodować problemy z oddychaniem.